Čuojahuvvo ila unnán sámi musihkka Ruoŧa Radios. Dan oaivvilda earret eará sámi artista Sara Ajnnak gii atná ahte sámi musihka binnudit.
– Sámit leat Ruoŧa álgoálbmogat ja galggašii leat oassi majoriteahttakultuvrras nu maid Ruoŧa Radios, meidne son. Muhto Ruoŧa Radio musihkkahoavda Anna-Karin Larsson gal biehttala kritihkkii ja oaivvilda ahte sullasaš moaitámuš ovdanbukto makkár lávlluid sin fal čuojahit.
Artistta Sara Ajnnak lea máŋga jagi rahčan váldit ruovttoluotta su eatnigiela, Ubmejesámegiela. Sutnje lea lávlun leamaš okta vuohki dan dahkat. Su rahčamušas lea almmuhan njeallje álbuma viđa jagis. Ollu lávlagat leat ubmejesámegillii muhto son seaguha maiddai ruoŧa ja eaŋgalasgiela. Muhto gullat su lávlluid Ruoŧa Radios lea leamaš stuorit hástalus.
– Lea váttis motiveret joatkit jus diehtá ahte lávlluid eai čuojat rádios. Jus lávllut eai gullo rádios ja du musihkka ii čalmmustahttojuvvo Public Service dahje eará mediain de eaige guldaleaddjit dieđe ahte mon gávdnon ja sin eai ge dieđe liikojit go mu musihkas. Radios lea stuora váikkuhus, dadjá Sara Ajnnak.
Son leai nominerejuvvon Grammis bálkkašupmái 2019 ja mannan jagi vuittii álbumain “Gulldalit” Álbmot ja máilmmimusihkkagállás. Su álbuma nammaduvvui mannan jagi álbumaid luohkás, “årets utgåva”. Muhto goitge de lea hárvvibut go Ruoŧa Radio čuojaha su lávlluid. Son muitala ahte lea váttis beassat mielde čuojahanlisttuide vaikko fal lea almmuhan 50 lávlaga njeallje jagis ja su manager lea sádden juohke ovtta Ruoŧa Radioi.
– Dát váikkuha maid sámi artisttaid, sin geat čállet musihkka ja musihkkariid vejolašvuođaide doallat konsearttaid. Buot lea čadnon oktii, jus gullot ja oidnot de gávdnot ja dalle diŋgojit du vai beasat čuojahit. Mu oaidnu lea ahte dás lea sáhka struktuvrralaš oaidnemeahttunvuođas gos sis geas lea ovddasvástádus sáhttet čiehkádit “guldaleddjiid” duohkái ja dat dovdu hui váivi, dadjá Sara Ajnnak.
Ruoŧa Radio musihkkahoavda Anna-Karin Larsson muitala ahte sin oččot ollu jearaldagaid musihkkaid birra ja sin geahččalit válljet daid buoremus lávlagiid, maid publihkka háliida:
– Mii čuojahit musihka maid olbmot ráhkistit. Mii geahččalit seaguhit vai čuojahit dan buoremus musihka mii lea relevánta midjiide. Muhto dávjá geavvá nu ahte olbmot atnet min čuojahit ila unnán muhtinlágán musihka ja ila ollu earálágán. Lea váttis čuojahit buot musihka maid juohkehaš háliida, dadjá Anna-Karin Larsson.
Son muitala maid ahte Public-Service fitnodat ii rehkenaste man ollu sámemusihkka čuojahuvvo. Muhto sin fitnodaga policys čuččo ahte 40 proseantta musihkaš galgá leat Ruoŧa musihkka.
Anna-Karin Larsson, områdeschef Musik Foto: Micke Grönberg/Sveriges Radio
Statistihkka maid Ruoŧa Radio lea heivehan Lyktanii vuoseha ahte P4 ja P3 guldaleaddjit Ruoŧas gullet unnán sámemusihkka. Maŋemus golbma ja bealle jagis leat Sofia Jannok, Jon-Henrik Fjällgren, Maxida Märak, ja Sara Ajnnak lávllut čuojahuvvon 910 geardde. Dain čuojahedje Jon-Henrik lávllut 555 geardde. Eanas oassi dain lávlluin, 90 proseantta, gullojedje báikkálaš P4es kanálain.
Muhto jus guldala SR Sámerádio de gal geardduhuvvo dat lohku logiin. Dasa gal liiko Sara Ajnnak muhto son ii hálit dušše leat sámi artistta ja dušše gullot sámi sáddagiin go dalle eai beasa earát Ruoŧas gullat su musihkka. Son háliida dan sadjái ahte sámi artisttat galget oaččut saji Ruoŧa Radio stuorit fálaldagas:
– Buohkat hirpmástuvvet go gullet sámemusihka rádios. Dat lea dušše sámi álbmotbeaivve go mun sáhtán guldalit P4 riikasáddagiid ja jurddašit wow, dat čuojahit min lávlluid. Mun moaráhuvan ja dovdu nu issoras heittohin ahte mii lávllut ráddjejuvvojit Ruoŧa Radio sáddagiin, nu ahte gullojit dušše ovtta beaivvi jagis. Dat lea dohkketmeahttun, dadjá Sara Ajnnak ja joatká:
– Sámi kultuvra lea Ruoŧa oktasaš kultuvra. Dat lea váttisvuohta jus min lihccot go min válljet dahkat sámemusihkka.
Statistihkka vuoseha maid ahte Sara Ajnnak lávllut leat gullon riikaviidosaččat 14 geardde golbma ja bealle jagis.
Ruoŧa Radio musihkkahoavda Anna–Karin Larsson čujuha dasa ahte almmuhuvvo erenomáš ollu musihkka. Ja meinnet čuojahit sámi musihka álbmotbeaivvi lea lunddolaš vuohki čalmmustahttit beaivvi:
– Mii čuojahit musihka mii lea buorre ja maid min guldaleaddjit háliidit. Guovvamánu guđat beaivvi háliidit ávvudit sámi musihkka veháš erenomážiid. Mii čuojahit dávjjimusat sámi lávlluid dalle.
Ja dan jearaldahkii manin sámi musihkka gullo nu unnán Ruoŧa rádio riikasáddagiin ja báikkálaš P4es kanálain vástida son ná:
– Sin leat erenomáš čeahpes artisttat. Váivi go nu dovdet. Min eat kvotere sámi musihkka eatge eará ge. Mun ipmirdan ahte sáhttá atnit dan. Ollosiin leat sierra beroštumit.
Ruoŧa Radio statistihkka vuoseha maid ahte Jon–Henrik Fjällgren oasálastin Melodifestivalen mearkkašii ahte su lávllut gullojedje eanet rádios. Muhto maŋŋel 2019 lea sámi musihkka gullogoahtán unnibut P4 – ja P3is. Tore Wilhelmsson lea musihkkaredaktevra davimus P4es kanálaide. Son čilge ahte Jon–Henrik ii leamašan seammá áigeguovdil maŋemus áiggi.
–Jon-Henrik lávlluid mii leat čuojahan ollu ovdal eandalii Jämtlanddas, go son lea nu áigeguovdil. Dál lea leamaš oalle jaska su birra, dadjá Tore Wilhelmsson.
Muhto dasa ii mieđa Jonas Pettersson gii bargá Jon-Henrik Fjällgren ovddas.
– Ahte Jon ii leamaš áigeguovdil gal lea dušši sáhka. Son lea almmuhan eanet lávlluid go goassige ovdal, čállá son meiles ja čujuha dasa ahte Jon-Henrik lea leamaš mielde sihke TV4es prográmmas Stjärnornas Stjärna ja almmuhan girjji ja lávlluid Mountain Dance ja Hold Your Head High.
Ruoŧa Radio statistihkka vuoseha ahte P3 ja P4 riikkaviidosaš ja báikkálaš sáddagiin 2020 gulluide daid njeallje namuhuvvon artisttaid musihkka oktii, guokte ja bealle jándoris. Dahje obbalohkái 138 geardde diibmá. Dán jagi vuosttas viđa mánus gulluide sin lávllut oktii golmma jándoris.
Vaikko fal Youtube, Spotify ja TikTok ja eará sosiála mediat lea deaŧalaččat de Sara Ajnnak dadjá ii leat mihkkege mii časká gullot Ruoŧa Radio riikasáddagiin. Loahpaloahpas dat mearkkaša erenomáš ollu muitala son:
– Got galgá nuoraid movttiidit lávlut sámegillii jus fertet eará gielaid geavahit jus galgat gullot. Dat ii lea buorre. Diehttelas sáhttá leat sámi artistta ja válljet lávlut ruoŧagillii dahje eaŋgalašgillii muhto juostá ferte maid gielas leat árvu.
Anna-Karin Larsson ii gal oainne makkárge rievdadusaid sámi musihkka hárrái lagamus áiggi vai válddášii stuorit saji P3 -ja P4is
– Mii eat vállje eatge vállje eret musihkkariid álgovuolggasaji dihte. Lea buorre musihkka muhto Beyoncé lea maid čeahppi.
Lars-Ola Marakatt • 2021-08-31 Lars-Ola Marakatt är multimediafrilansjournalist och översättare i Kiruna. Han har jobbat på Sveriges Radios samiska redaktion i 20 år.
Konstantin Zarubin • 2024-12-20
Lyktan bad den ryske författaren Konstantin Zarubin att skriva om självcensur bland ryssar i väst. Vi fick tillbaka en genomarbetad definition av censur, och en känga åt oss själva!
Läs mer →
Alireza Naghavi • 2024-12-06
Precis när Alireza Naghavi lärt sig svenska och gått ut skolan, tvingades han lämna landet, tog sig till Frankrike och fick uppehållstillstånd. Men så flera år senare får han ett meddelande från Sverige. Läs hans berättelse om vad hem kan betyda i Lyktan.
Läs mer →
Patrick Kretschek • 2024-11-30
Ett grannbarn med samma ovanliga stavning av förnamnet fick honom att börja förstå hur ensam han alltid varit i sin flerspråkighet. Läs konstnären Patrick Kretscheks essä om sitt skamfyllda förhållande till tyskan.
Läs mer →
Čuojahuvvo ila unnán sámi musihkka Ruoŧa Radios. Dan oaivvilda earret eará sámi artista Sara Ajnnak gii atná ahte sámi musihka binnudit.
– Sámit leat Ruoŧa álgoálbmogat ja galggašii leat oassi majoriteahttakultuvrras nu maid Ruoŧa Radios, meidne son. Muhto Ruoŧa Radio musihkkahoavda Anna-Karin Larsson gal biehttala kritihkkii ja oaivvilda ahte sullasaš moaitámuš ovdanbukto makkár lávlluid sin fal čuojahit.
Artistta Sara Ajnnak lea máŋga jagi rahčan váldit ruovttoluotta su eatnigiela, Ubmejesámegiela. Sutnje lea lávlun leamaš okta vuohki dan dahkat. Su rahčamušas lea almmuhan njeallje álbuma viđa jagis. Ollu lávlagat leat ubmejesámegillii muhto son seaguha maiddai ruoŧa ja eaŋgalasgiela. Muhto gullat su lávlluid Ruoŧa Radios lea leamaš stuorit hástalus.
– Lea váttis motiveret joatkit jus diehtá ahte lávlluid eai čuojat rádios. Jus lávllut eai gullo rádios ja du musihkka ii čalmmustahttojuvvo Public Service dahje eará mediain de eaige guldaleaddjit dieđe ahte mon gávdnon ja sin eai ge dieđe liikojit go mu musihkas. Radios lea stuora váikkuhus, dadjá Sara Ajnnak.
Son leai nominerejuvvon Grammis bálkkašupmái 2019 ja mannan jagi vuittii álbumain “Gulldalit” Álbmot ja máilmmimusihkkagállás. Su álbuma nammaduvvui mannan jagi álbumaid luohkás, “årets utgåva”. Muhto goitge de lea hárvvibut go Ruoŧa Radio čuojaha su lávlluid. Son muitala ahte lea váttis beassat mielde čuojahanlisttuide vaikko fal lea almmuhan 50 lávlaga njeallje jagis ja su manager lea sádden juohke ovtta Ruoŧa Radioi.
– Dát váikkuha maid sámi artisttaid, sin geat čállet musihkka ja musihkkariid vejolašvuođaide doallat konsearttaid. Buot lea čadnon oktii, jus gullot ja oidnot de gávdnot ja dalle diŋgojit du vai beasat čuojahit. Mu oaidnu lea ahte dás lea sáhka struktuvrralaš oaidnemeahttunvuođas gos sis geas lea ovddasvástádus sáhttet čiehkádit “guldaleddjiid” duohkái ja dat dovdu hui váivi, dadjá Sara Ajnnak.
Ruoŧa Radio musihkkahoavda Anna-Karin Larsson muitala ahte sin oččot ollu jearaldagaid musihkkaid birra ja sin geahččalit válljet daid buoremus lávlagiid, maid publihkka háliida:
– Mii čuojahit musihka maid olbmot ráhkistit. Mii geahččalit seaguhit vai čuojahit dan buoremus musihka mii lea relevánta midjiide. Muhto dávjá geavvá nu ahte olbmot atnet min čuojahit ila unnán muhtinlágán musihka ja ila ollu earálágán. Lea váttis čuojahit buot musihka maid juohkehaš háliida, dadjá Anna-Karin Larsson.
Son muitala maid ahte Public-Service fitnodat ii rehkenaste man ollu sámemusihkka čuojahuvvo. Muhto sin fitnodaga policys čuččo ahte 40 proseantta musihkaš galgá leat Ruoŧa musihkka.
Anna-Karin Larsson, områdeschef Musik Foto: Micke Grönberg/Sveriges Radio
Statistihkka maid Ruoŧa Radio lea heivehan Lyktanii vuoseha ahte P4 ja P3 guldaleaddjit Ruoŧas gullet unnán sámemusihkka. Maŋemus golbma ja bealle jagis leat Sofia Jannok, Jon-Henrik Fjällgren, Maxida Märak, ja Sara Ajnnak lávllut čuojahuvvon 910 geardde. Dain čuojahedje Jon-Henrik lávllut 555 geardde. Eanas oassi dain lávlluin, 90 proseantta, gullojedje báikkálaš P4es kanálain.
Muhto jus guldala SR Sámerádio de gal geardduhuvvo dat lohku logiin. Dasa gal liiko Sara Ajnnak muhto son ii hálit dušše leat sámi artistta ja dušše gullot sámi sáddagiin go dalle eai beasa earát Ruoŧas gullat su musihkka. Son háliida dan sadjái ahte sámi artisttat galget oaččut saji Ruoŧa Radio stuorit fálaldagas:
– Buohkat hirpmástuvvet go gullet sámemusihka rádios. Dat lea dušše sámi álbmotbeaivve go mun sáhtán guldalit P4 riikasáddagiid ja jurddašit wow, dat čuojahit min lávlluid. Mun moaráhuvan ja dovdu nu issoras heittohin ahte mii lávllut ráddjejuvvojit Ruoŧa Radio sáddagiin, nu ahte gullojit dušše ovtta beaivvi jagis. Dat lea dohkketmeahttun, dadjá Sara Ajnnak ja joatká:
– Sámi kultuvra lea Ruoŧa oktasaš kultuvra. Dat lea váttisvuohta jus min lihccot go min válljet dahkat sámemusihkka.
Statistihkka vuoseha maid ahte Sara Ajnnak lávllut leat gullon riikaviidosaččat 14 geardde golbma ja bealle jagis.
Ruoŧa Radio musihkkahoavda Anna–Karin Larsson čujuha dasa ahte almmuhuvvo erenomáš ollu musihkka. Ja meinnet čuojahit sámi musihka álbmotbeaivvi lea lunddolaš vuohki čalmmustahttit beaivvi:
– Mii čuojahit musihka mii lea buorre ja maid min guldaleaddjit háliidit. Guovvamánu guđat beaivvi háliidit ávvudit sámi musihkka veháš erenomážiid. Mii čuojahit dávjjimusat sámi lávlluid dalle.
Ja dan jearaldahkii manin sámi musihkka gullo nu unnán Ruoŧa rádio riikasáddagiin ja báikkálaš P4es kanálain vástida son ná:
– Sin leat erenomáš čeahpes artisttat. Váivi go nu dovdet. Min eat kvotere sámi musihkka eatge eará ge. Mun ipmirdan ahte sáhttá atnit dan. Ollosiin leat sierra beroštumit.
Ruoŧa Radio statistihkka vuoseha maid ahte Jon–Henrik Fjällgren oasálastin Melodifestivalen mearkkašii ahte su lávllut gullojedje eanet rádios. Muhto maŋŋel 2019 lea sámi musihkka gullogoahtán unnibut P4 – ja P3is. Tore Wilhelmsson lea musihkkaredaktevra davimus P4es kanálaide. Son čilge ahte Jon–Henrik ii leamašan seammá áigeguovdil maŋemus áiggi.
–Jon-Henrik lávlluid mii leat čuojahan ollu ovdal eandalii Jämtlanddas, go son lea nu áigeguovdil. Dál lea leamaš oalle jaska su birra, dadjá Tore Wilhelmsson.
Muhto dasa ii mieđa Jonas Pettersson gii bargá Jon-Henrik Fjällgren ovddas.
– Ahte Jon ii leamaš áigeguovdil gal lea dušši sáhka. Son lea almmuhan eanet lávlluid go goassige ovdal, čállá son meiles ja čujuha dasa ahte Jon-Henrik lea leamaš mielde sihke TV4es prográmmas Stjärnornas Stjärna ja almmuhan girjji ja lávlluid Mountain Dance ja Hold Your Head High.
Ruoŧa Radio statistihkka vuoseha ahte P3 ja P4 riikkaviidosaš ja báikkálaš sáddagiin 2020 gulluide daid njeallje namuhuvvon artisttaid musihkka oktii, guokte ja bealle jándoris. Dahje obbalohkái 138 geardde diibmá. Dán jagi vuosttas viđa mánus gulluide sin lávllut oktii golmma jándoris.
Vaikko fal Youtube, Spotify ja TikTok ja eará sosiála mediat lea deaŧalaččat de Sara Ajnnak dadjá ii leat mihkkege mii časká gullot Ruoŧa Radio riikasáddagiin. Loahpaloahpas dat mearkkaša erenomáš ollu muitala son:
– Got galgá nuoraid movttiidit lávlut sámegillii jus fertet eará gielaid geavahit jus galgat gullot. Dat ii lea buorre. Diehttelas sáhttá leat sámi artistta ja válljet lávlut ruoŧagillii dahje eaŋgalašgillii muhto juostá ferte maid gielas leat árvu.
Anna-Karin Larsson ii gal oainne makkárge rievdadusaid sámi musihkka hárrái lagamus áiggi vai válddášii stuorit saji P3 -ja P4is
– Mii eat vállje eatge vállje eret musihkkariid álgovuolggasaji dihte. Lea buorre musihkka muhto Beyoncé lea maid čeahppi.
Lars-Ola Marakatt • 2021-08-31 Lars-Ola Marakatt är multimediafrilansjournalist och översättare i Kiruna. Han har jobbat på Sveriges Radios samiska redaktion i 20 år.
Konstantin Zarubin • 2024-12-20
Lyktan bad den ryske författaren Konstantin Zarubin att skriva om självcensur bland ryssar i väst. Vi fick tillbaka en genomarbetad definition av censur, och en känga åt oss själva!
Läs mer →
Alireza Naghavi • 2024-12-06
Precis när Alireza Naghavi lärt sig svenska och gått ut skolan, tvingades han lämna landet, tog sig till Frankrike och fick uppehållstillstånd. Men så flera år senare får han ett meddelande från Sverige. Läs hans berättelse om vad hem kan betyda i Lyktan.
Läs mer →
Patrick Kretschek • 2024-11-30
Ett grannbarn med samma ovanliga stavning av förnamnet fick honom att börja förstå hur ensam han alltid varit i sin flerspråkighet. Läs konstnären Patrick Kretscheks essä om sitt skamfyllda förhållande till tyskan.
Läs mer →
